Марденова А.К.
КӘМЕЛЕТКЕ ТОЛМАҒАНДАРДЫҢ ҚҰҚЫҚТАРЫН ҚОРҒАУ САЛАСЫНДАҒЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ *
Аннотация:
Мақалада кәмелетке толмағандардың құқықтарын қорғау мәселелері зерттеледі, сонымен қатар бала құқықтарын Халықаралық қорғау толыққанды және үйлесімді дамыған тұлғаны қалыптастыру мақсатында Бала құқықтарын қамтамасыз етуге бағытталған мемлекет пен үкіметтік емес халықаралық ұйымдардың өзара келісілген іс-қимыл жүйесін білдіреді
Ключевые слова:
бала құқықтары, халықаралық қорғау, Бас Ассамблея, Пекин ережелері
Бүгінгі таңда бала құқықтарын Халықаралық қорғау толыққанды және үйлесімді дамыған тұлғаны қалыптастыру мақсатында Баланың құқықтарын әзірлеуге және қамтамасыз етуге, оларды ұлттық заңнамада бекітуге жәрдемдесуге және әлсіз дамыған мемлекеттердің балаларына халықаралық көмек көрсетуге бағытталған мемлекет пен үкіметтік емес халықаралық ұйымдардың өзара келісілген іс-қимыл жүйесін білдіреді. Баланың физикалық және ақыл-ой жетілмеуіне байланысты оның құқықтарын қорғау жөніндегі шараларды әзірлеу қажеттілігі балалардың құқықтарын халықаралық қорғауды ерекше бағытқа бөлуді талап етті. Осы мақсатта БҰҰ-да әлеуметтік комиссия және БҰҰ Балалар Қоры (ЮНИСЕФ) құрылды. Бұдан басқа, жекелеген салаларда Балалардың құқықтарын қорғаумен БҰҰ-ның мамандандырылған мекемелері айналысады: Халықаралық еңбек ұйымы (ХЕҰ), Дүниежүзілік Денсаулық сақтау ұйымы (ДДҰ), БҰҰ-ның ғылым, мәдениет және білім беру мәселелері жөніндегі (ЮНЕСКО). Балалар мәселелерімен айналысатын ұйым БҰҰ Балалар қоры болып табылады. ЮНИСЕФ Бас Ассамблеяның 1946 жылғы 11 желтоқсандағы ЮНИСЕФ құру туралы 57 қарарымен құрылды. Онда қор соғыстан кейінгі Еуропада балаларға көмек көрсету үшін құрылатыны айтылды. Ол өзінің иелігіндегі қаражат шегінде ұйымдастырылуы және пайдаланылуы тиіс, ал ЮНИСЕФ-тен көмек алатын Үкімет бұл көмекті тиісінше қажеттіліктерге және нәсілге, дінге, ұлтқа және саяси сенімдерге қатысты кемсітушіліксіз бөлуге міндетті. Бала құқықтарын Халықаралық Қорғау бірнеше бағыттар бойынша жүзеге асырылады: Бала құқықтары саласындағы халықаралық стандарттарды дайындау мақсатында декларациялар, қарарлар, конвенциялар әзірлеу; бала құқықтарын қорғау жөніндегі арнайы бақылау органын құру; ұлттық заңнаманы халықаралық міндеттемелерге сәйкес келтіруге жәрдемдесу (имплементациялық қызмет); БҰҰ Балалар қоры арқылы халықаралық көмек көрсету. БҰҰ Бас Ассамблеясы адам құқықтарын Халықаралық қорғау шеңберінде 1948 жылы 10 желтоқсанда адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясы қабылданды [1, 14], ал 1966 жылы Адам құқықтары туралы халықаралық пактілер қабылданды. Экономикалық, әлеуметтік және мәдени құқықтар туралы Пакт отбасылық шығу тегі белгісі немесе өзге белгісі бойынша кемсітуге тыйым салады (10-баптың 3-тармағы) [2, 59]. Экономикалық, әлеуметтік және мәдени құқықтар туралы пакті отбасына "мүмкіндігінше ең кең күзет пен көмек, әсіресе оның пайда болуы кезінде және оның жауапкершілігіне дәрменсіз балаларға қамқорлық және оларды тәрбиелеу" (10-баптың 1-тармағы) тиіс екендігін қарастырады, сондай-ақ босанғанға дейінгі және одан кейінгі ақылға қонымды кезең ішінде ананың ерекше күзетпен болуы тиіс екендігін мойындайды (10-баптың 2-тармағы). Азаматтық және саяси құқықтар туралы пактіде отбасы қоғам мен мемлекет тарапынан қорғалуға құқылы деп айтылады (23-б.). Бұл құжатта барлық бастауыш білім беру үшін міндетті және тегін айтылған (13-бап). 1933 жылғы кәмелетке толған әйелдердің саудасына қарсы күрес туралы Конвенцияға қол қойды. Конвенциялар мен хаттамада мемлекеттердің әйелдерді әйелдер мен балаларды жезөкшелікке және сатуға тартумен айналысатын адамдарды қылмыстық жауапкершілікке тарту, әйелдер мен балалардың кәсіби саудагерлері туралы мәліметтерді бір-біріне хабарлау міндеті көзделеді. Қарулы қақтығыстар кезеңінде әйелдер мен балаларды қорғауға қатысты халықаралық келісімдерді ерекше атап өткен жөн.
Номер журнала Вестник науки №5 (14) том 3
Ссылка для цитирования:
Марденова А.К. КӘМЕЛЕТКЕ ТОЛМАҒАНДАРДЫҢ ҚҰҚЫҚТАРЫН ҚОРҒАУ САЛАСЫНДАҒЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ // Вестник науки №5 (14) том 3. С. 149 - 153. 2019 г. ISSN 2712-8849 // Электронный ресурс: https://www.вестник-науки.рф/article/1294 (дата обращения: 23.04.2024 г.)
Вестник науки СМИ ЭЛ № ФС 77 - 84401 © 2019. 16+