Сұлтан С., Керімбай А., Молдашов Н.О.
ҚР ШАҒЫН КӘСІПКЕРЛІККЕ САЛЫНАТЫН САЛЫҚ. АНАЛИТИКАЛЫҚ САРАПТАМА *
Аннотация:
Мақала салық пен оның қызметтері, салық салу қағидаттары мен оның мемлекеттік даму, мемлекеттің әлеуметтік жобалар асыруындағы рольі және де, ҚР шағын-орта кәсіпкерлік иелері төлеуге міндетті саналатын салықтар тізімі туралы мәселе қозғайды
Ключевые слова:
фискалды саясат, кәсіпкерлік, салық, прогрессивті салық, анализ, аналитика,бюджет, қаржы саясаты, ресурс, қаржы капиталы
Мемлекеттің әлеуметтік тұрақтылығын сақтауда бюджет жүйесі ерекше маңызға ие. Бюджеттер, сондай-ақ қарыздар, арнайы қорлар және жергілікті өзін-өзі басқару кәсіпорындарының қаржылары кіретін қаржының орталық бөлігі болып табылады. Қаржы мемлекеттің әкімшілік құрылымына байланысты жерлердің, аудандардың, арнайы экономикалық зоналардың , қауымдастықтардың, қалалардың әкімшілік бірліктерінің аумақтарында әрекет етеді. Бюджеттердің негізін салықтар мен қарыздар құрайды. Бюджет шығындарының негізгі үлесі экономикалық және әлеуметтік инфрақұрылымға: білім беру, денсаулық сақтау, санитария, әлеуметтік шығыстарға келеді. Салықтар тауарлық өндіріспен, қоғамды кластарға бөлумен және әскерді, соттарды және басқа да қажеттіліктерді ұстауға қаражат талап етілген мемлекеттің пайда болуымен бірге пайда болды. "Салық салуда мемлекеттің экономикалық айқын өмір сүруі іске асырылған" - деп әділ атап өтті кезінде атақты К. Маркс. Салықтың атқаратын бірнеше қызметтері, функциялары бар. Жалпы "функция" ұғымы ғылыми және практикалық қызметте кеңінен қолданылады. Сөзбе-сөз, латын тілінен аударғанда функция "орындау" дегенді білдіреді. Салықтардың негізгі функциясы фискалдық болып табылады, оның көмегімен мемлекеттік ақша қорларын қалыптастыру жүргізіледі, яғни мемлекеттің жұмыс істеуі үшін материалдық жағдайлар жасалады. Фискалдық функция ұлттық табыс құнының бір бөлігін халықтың аз қамтамасыз етілген әлеуметтік топтарының пайдасына қайта бөлудің нақты мүмкіндігін қамтамасыз етеді. Фискалдық функция мемлекеттің экономикалық қатынастарға араласуы үшін объективті алғышарттар жасайды. Бұл дегеніміз, фискалдық функция реттеуші функцияның әрекетін тудырады. Реттеуші функция салықтар қайта бөлу процестерінің белсенді қатысушысы ретінде өндіріске әсер ететінін білдіреді, оның қарқынын ынталандырып немесе тежеп, оның қарқынын күшейтіп немесе тежеп, капиталдың жинақталуын күшейтіп немесе әлсіретіп, халықтың төлем қабілеттілігінің сұранысын кеңейтіп немесе азайтып. Бұл функция фискалдық қызметтен ажыратылмайды және онымен тығыз байланыста болады. Салықтарды бөлу функциясы бағалармен, кірістермен, пайыздармен күрделі өзара әрекеттестікте көрінеді. Салықтар ұлттық кірісті, заңды және жеке тұлғалардың кірістерін бөлу және қайта бөлу құралы болып табылады. Кез келген өркениетті мемлекетте салық салу белгілі бір қағидаттарға - салық саласындағы негіз қалаушы идеялар мен ережелерге негізделуі тиіс. Бұл қағидаттар барлық уақытта қоғам тарапынан ерекше назар аударылатын болды,себебі оларға халықтың әлеуметтік - экономикалық әл-ауқаты мен азаматтардың тыныштығы тәуелді болды. Қазақстандық салық жүйесіне салық салу принциптерінің жиынтығы төмендегі кестеде қарастырылған.
Номер журнала Вестник науки №6 (15) том 1
Ссылка для цитирования:
Сұлтан С., Керімбай А., Молдашов Н.О. ҚР ШАҒЫН КӘСІПКЕРЛІККЕ САЛЫНАТЫН САЛЫҚ. АНАЛИТИКАЛЫҚ САРАПТАМА // Вестник науки №6 (15) том 1. С. 208 - 215. 2019 г. ISSN 2712-8849 // Электронный ресурс: https://www.вестник-науки.рф/article/1515 (дата обращения: 24.04.2024 г.)
Вестник науки СМИ ЭЛ № ФС 77 - 84401 © 2019. 16+